Нарвегія адмовіла ў выдачы дакумента замежніка тром беларускім студэнтам, якія пакінулі краіну праз рэпрэсіі

15 кастрычніка, Позірк. Дэпартамент па справах міграцыі Нарвегіі (UDI) адмовіў у атрыманні дакумента замежнікаў тром грамадзянам Беларусі, паведамляе партал vg.no.

Гаворка пра студэнтаў: 24-гадовага Віталя, 20-гадовую Ганну (імя зменена) і 20-гадовага Мікіту.

У публікацыі медыя гаворыцца, што беларусы “збеглі з Беларусі ў Нарвегію і не могуць вярнуцца дадому” праз пагрозу палітычнага пераследу. Цяпер у іх мінае тэрмін дзеяння пашпартоў, і яны рызыкуюць застацца без дакументаў, якія сведчаць асобу.

Партал апісвае гісторыю Віталя, які пасля выбараў 2020 года перажыў у Беларусі “зневажальныя допыты, арышты, ператрусы і пагрозы з боку КДБ” за ўдзел у акцыях пратэсту.

У выніку ён пераехаў у Грузію, адкуль затым адправіўся ў Нарвегію ў рамках праграму “Студэнты пад рызыкай”.

Ганна і Мікіта, адзначаецца ў публікацыі, прыбылі ў Нарвегію будучы студэнтамі, цяпер працуюць, маюць працоўныя візы. Падкрэсліваецца, што ў Беларусі яны “ўдзельнічалі ў пратэстах і ахвяравалі грошы дысідэнтам”. Іх бацькі “былі заключаны ў турму за падтрымку апазіцыі”.

Адмову ў выдачы дакументаў замежніка UDI матывавала тым, што “няма дастатковай дакументацыі або малаверагодна, што названыя асобы спрабавалі атрымаць праязныя дакументы <…> у сваёй краіне”.

На ўдакладняючы запыт журналістаў па сітуацыі міграцыйнае ведамства пісьмова адказала: “UDI заўсёды прытрымліваецца правілаў, якія ўстанаўліваюць палітыкі <…>. Калі ў людзей, пра якіх мы гаворым, ёсць від на жыхарства, то яны, верагодна, марна спрабавалі атрымаць праязныя дакументы ў сваёй краіне. Або павінны быць асаблівыя прычыны для выдачы пашпарта замежніка”.

У лісце міністру юстыцыі Нарвегіі Эмілі Мель праваабарончая арганізацыя “Нарвежскі Хельсінскі камітэт” (НХК) звярнула ўвагу, што ў сітуацыі, якая склалася, беларускія грамадзяне не могуць вярнуцца ў Беларусь для замены пашпарта, і цяпер “вымушаныя знаходзіцца ў становішчы, якое нагадвае безграмадзянства”.

У публікацыі гаворыцца, што, паводле слоў прадстаўнікоў Мінюста, пытанні атрымання беларусамі дакументаў замежніка вырашаюцца ў Нарвегіі “ў індывідуальным парадку”.

Паводле слоў генеральнага сакратара НХК Берыт Ліндэман, цяперашняя працэдура легалізацыі беларусаў у Нарвегіі “не працуе”.

“Гэта сапраўды вельмі хвалююча, таму што вяртанне ў Беларусь вельмі небяспечна для людзей, пра каго мы тут гаворым”, — заявіла праваабаронца.

4 верасня 2023 года Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ № 278 “Аб парадку выдачы дакументаў і здзяйснення дзеянняў”, які пазбавіў замежныя ўстановы Беларусі магчымасці падаўжаць тэрмін дзеяння пашпарта беларускага грамадзяніна і выдаваць новыя дакументы.

Згодна з указам, выдаваць і абменьваць пашпарт грамадзяніну, які пражывае за межамі Беларусі, можа “орган унутраных спраў па месцы апошняй рэгістрацыі па месцы жыхарства”.

Акрамя таго, скасавана права консульстваў удзельнічаць у працэдуры адчужэння маёмасці, уключаючы нерухомасць і аўтамабілі. Такія здзелкі можна цяпер здзяйсняць пры асабістай яўцы ў адпаведныя дзяржорганы або на падставе даверанасці, аформленай на тэрыторыі Беларусі (раней такія даверанасці афармляліся ў дыппрадстаўніцтвах).

Беларускія дэмакратычныя структуры, Еўрасаюз, ЗША, праваабарончыя арганізацыі раскрытыкавалі ўказ, накіраваны, на іх думку, на ўшчамленне правоў вымушаных эмігрантаў.