Перад выбарамі ў Беларусі пачасціліся затрыманні з “прыкметамі гвалтоўных знікненняў” — “Вясна”
6 лістапада, Позірк. Адвольныя затрыманні “з рысамі і прыкметамі гвалтоўных знікненняў” пачасціліся ў Беларусі пасля прызначэння даты прэзідэнцкіх выбараў. Такая выснова ўтрымліваецца ў аглядзе “Сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі. Кастрычнік 2024”, падрыхтаваным праваабарончым цэнтрам “Вясна”.
“З лета 2020 года праваабарончай супольнасцю прызнаныя палітвязнямі амаль 3.600 чалавек, з іх 656 жанчын. На канец кастрычніка 2024 года ў Беларусі ў месцах пазбаўлення волі знаходзіліся 1.299 палітвязняў, з іх 168 жанчын”, — гаворыцца ў аглядзе.
Праваабаронцам вядома пра 31 палітвязня з “крытычным станам здароўя, не сумяшчальным з утрыманнем ва ўмовах пазбаўлення волі”. Больш за 40 палітвязняў — людзі сталага ўзросту.
За месяц праваабарончая супольнасць прызнала палітвязнямі 35 чалавек (46 у верасні). У дачыненні да яшчэ 13 былых палітвязняў, імёны якіх раней не былі вядомыя праваабаронцам, “вылучаныя патрабаванні аб рэабілітацыі”. На канец кастрычніка налічваецца 2.326 былых палітвязняў, уключаючы 488 жанчын, адзначаецца ў публікацыі.
Праваабаронцы заяўляюць пра рэпрэсіі ў дачыненні да грамадзян за рэалізацыю грамадзянскіх правоў: у кастрычніку атрымана інфармацыя аб не менш чым 366 выпадках палітычнага пераследу ў крымінальным і адміністрацыйным парадку.
На канец кастрычніка праваабарончыя арганізацыі валодаюць данымі мінімум аб 7.450 асобах, якія сутыкнуліся з палітычна матываваным крымінальным пераследам. У дачыненні да не менш за 6.050 чалавек вынесеныя прыгаворы.
Паводле даных аўтараў агляду, адным з распаўсюджаных рэпрэсіўных інструментаў стала “адвольнае падаўжэнне тэрміну зняволення, у асноўным шляхам прызначэння новых тэрмінаў пазбаўлення волі” паводле арт. 411 КК (злоснае непадпарадкаванне патрабаванням адміністрацыі папраўчай установы, якая выконвае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі). Паводле гэтага артыкула крымінальныя справы заводзяцца “за нязначныя, вымушаныя або справакаваныя дысцыплінарныя парушэнні падчас адбыцця пакарання”.
Таксама ў дачыненні да палітвязняў шырока практыкуецца перавод на больш строгі рэжым адбыцця пакарання — у турму, што, паводле інфармацыі праваабаронцаў, “азначае ўтрыманне ў замыканых камерах практычна без кантактаў са знешнім светам, харчаванне па скарочаным рацыёне, як правіла без перадач і спатканняў”.
На канец кастрычніка вядома пра 34 затрыманых па крымінальнай справе ініцыятывы дапамогі палітвязням INeedHelpBY, 32 з іх — жанчыны. 10 жанчын і 1 мужчына прыгавораныя да пазбаўлення волі на тэрміны ад трох да пяці гадоў.
У аглядзе гаворыцца, што ў трэцім квартале 2024 года (1 ліпеня па 30 верасня) зафіксаваны 1.221 выпадак палітычных рэпрэсій, уключаючы ператрусы, выклікі на допыты, судовыя прыгаворы і г.д. Не менш за 360 чалавек за гэты перыяд было затрымана. 380 асуджана паводле арт. 19.11 КаАП (распаўсюджванне, выраб, захоўванне, перавозка інфармацыйнай прадукцыі, якая змяшчае заклікі да экстрэмісцкай дзейнасці або прапагандуе такую дзейнасць).
Звяртаецца ўвага на смерць у магілёўскай калоніі № 15 грамадзяніна Расіі, палітвязня Дзмітрыя Шлетгаўэра. Паводле папярэдняй інфармацыі, ён памёр 11 кастрычніка, прабыўшы ў калоніі менш за месяц. Дакладная прычына смерці не называецца, бо “чакае пацвярджэння”. Гэта сёмая смерць палітвязня за кратамі, канстатуюць аўтары агляду.