У дыктатараў у краінах былога СССР ёсць свой “стайлбук” для правядзення выбараў — польскі экс-дыпламат
24 студзеня, Позірк. У дыктатараў у краінах былога СССР ёсць свой “стайлбук” для правядзення выбараў, заявіла польскі экс-дыпламат Уршуля Гацак падчас дыскусіі, прысвечанай прэзідэнцкім выбарам у Беларусі, 23 студзеня ў Варшаве.
“Яны ўсё працуюць паводле пэўнай схемы. З той розніцай, што нават Туркменістан запрашае ⟨…⟩ незалежных назіральнікаў з АБСЕ“, — сказала Гацак.
У Беларусі ў чарговы раз не будзе назіральнікаў АБСЕ, бо іх запрасілі так позна, што іх праца немагчымая, нагадала яна.
Гацак, спасылаючыся на свой досвед працы ў складзе місіі назіральнікаў БДІПЧ АБСЕ ў краінах Цэнтральнай Азіі, звярнула ўвагу, што нязменныя на прэзідэнцкай пасадзе кіраўнікі пры сфальсіфікаванай яўцы спрабуюць, як правіла, імітаваць рост падтрымкі па выніках кожнай наступнай кампаніі.
“Ва Узбекістане так разышліся з фальсіфікацыяй яўкі, што каля 18 гадзін былі вымушаныя запаволіцца, інакш перавысілі б 100%”, — адзначыла экс-назіральнік.
Іншыя кандыдаты на вышэйшую дзяржаўную пасаду на выбарах у краінах рэгіёну або супрацоўнічаюць з рэжымам, або “не займаюць ніякай пазіцыі”: “Ніхто з іх не ўяўляе ніякай пагрозы [для дзейнай улады]”.
“Але яны (кіраўнікі. — “Позірк“.) паказваюць сваім грамадзянам: у Амерыцы было два кандыдаты, у вас ёсць пяць. У вас ёсць жанчына”, — сказала яна, маючы на ўвазе Ганну Канапацкую, якая балатуецца ў прэзідэнты Беларусі.
“Для чаго яны (улады. — “Позірк“.) увогуле робяць такія выбары? Бо яны не пераканаюць заходнюю грамадскую думку. Еўрапарламент ужо прыняў рэзалюцыю аб непрызнанні гэтых выбараў [у Беларусі]. Навошта ўвесь гэты фарс? Аднак яны ў пэўных колах даюць нейкую легітымнасць”, — лічыць экс-дыпламат.
Размова аб іншых дыктатарах і частцы грамадства ўнутры краіны, растлумачыла Гацэк.
“У “клубе дыктатараў” у дзяржавах былога СССР заўсёды з’яўляюцца назіральнікі СНД. Магу вам сказаць ужо зараз, якая будзе [іх] справаздача: усё будзе добра, за выключэннем таго, што была слабая даступнасць выбарчых участкаў для людзей з праблемамі з мабільнасцю, на калясках“, — склала яна.
Сёмыя прэзідэнцкія выбары ў Беларусі пройдуць 26 студзеня. З 21 студзеня праводзіцца датэрміновае галасаванне.
Кампанія праходзіць пад поўным кантролем улад. Палітычнае поле краіны поўнасцю зачышчана ад актыўных апанентаў Лукашэнкі. Прадстаўнікі беларускіх дэмакратычных сілаў за мяжой называюць тое, што адбываецца, “спецаперацыяй па ўтрыманні ўлады”, праваабаронцы кажуць пра імітацыю канкурэнцыі.
Акрамя Лукашэнкі, кандыдатамі на пасаду прэзідэнта зарэгістраваны лідэры трох праўладных партый — Алег Гайдукевіч (ЛДПБ), Сяргей Сыранкоў (КПБ) і Аляксандр Хіжняк (РПТС). Яшчэ адзін кандыдат — былы сябра Аб’яднанай грамадзянскай партыі, дэпутат Палаты прадстаўнікоў у 2016-2019 гадах і ўдзельніца выбарчай кампаніі 2020 года згаданая Канапацкая, якая пазіцыянуе сябе як “дэмакратычную альтэрнатыву”, аднак крытыкуе не Лукашэнку, а яго апанентаў, якія знаходзяцца ў турме або за мяжой.
З 1996 года ніводная выбарчая кампанія ў Беларусі не была прызнана незалежнымі назіральнікамі транспарэнтнай і адпаведнай дэмакратычным стандартам.