Амбасадар Дапкюнас уручыў даверчыя граматы прэзідэнту Славакіі

29 студзеня, Позірк. Прызначаны 21 кастрычніка мінулага года паслом у Славакіі (па сумяшчальніцтве) пасол Беларусі ў Аўстрыі, пастаянны прадстаўнік краіны пры АБСЕ і міжнародных арганізацыях у Вене Андрэй Дапкюнас 29 студзеня ўручыў даверчыя граматы прэзідэнту Славакіі Петэру Пелегрыні, паведаміў МЗС Беларусі.

У знешнепалітычным ведамстве адзначылі, што “Беларусь і Славакія зацікаўлены ў развіцці і ўмацаванні сяброўскіх адносін”.

Беларусь закрыла амбасаду ў Браціславе восенню 2023 года. Апошнім паслом Беларусі ў Славакіі быў Ігар Ляшчэня, які падаў у адстаўку ў жніўні 2020 года. Тады дыпламат, былы памочнік Лукашэнкі, выступіў у падтрымку беларусаў, якія выйшлі на мірныя пратэсты пасля выбараў прэзідэнта.

Пасля закрыцця пасольства Дапкюнас некалькі разоў наведваў Славакію (адлегласць паміж Венай і Браціславай складае 74 км).

Адносіны Славакіі з рэжымам Лукашэнкі нельга назваць адназначнымі. Да нядаўняга часу Браціслава была паслядоўным крытыкам рэжыму ў Мінску. Беларускі дэмакратычны лідэр Святлана Ціханоўская некалькі разоў наведвала гэтую краіну, сустракалася з папярэднім славацкім прэзідэнтам Зузанай Чапутавай (кадэнцыя завяршылася 15 чэрвеня 2024 года), членамі ўрада.

Аднак восенню 2023 года на парламенцкіх выбарах у Славакіі перамагла левацэнтрысцкая партыя “Напрамак – сацыяльная дэмакратыя” на чале з Роберта Фіца, які ў чацвёрты раз стаў прэм’ер-міністрам краіны (найперш у 2006–2010, 2012–2016 і 2016–2018 гадах). За палітыкам замацаваўся імідж прарасійскага папуліста.

Новы міністр культуры Марціна Шымковічава ў сярэдзіне студзеня 2024-га адмяніла загад папярэдніцы Наталлі Міланавай, які забараняў культурнае і акадэмічнае супрацоўніцтва з Беларуссю і Расіяй. Забарона была ўведзена ў сакавіку 2022 года з-за развязанай РФ вайны супраць Украіны.

Неўзабаве пасля гэтага, у сярэдзіне лютага, віцэ-спікер Нацыянальнай рады Славакіі Андрэй Данко прапанаваў аднавіць парламенцкія “групы сяброўства” з Беларуссю і РФ.

На абмеркаванні тэматычнага даклада 3 ліпеня мінулага года ў рамках 56-й сесіі Савета па правах чалавека (СПЧ) ААН прадстаўніца Славакіі канстатавала “трывожную эвалюцыю парушэнняў правоў чалавека” ў Беларусі, адзначыўшы, што рэжым Лукашэнкі “павольна, але дакладна душыць іншадумства, планамерна працуючы над устараненнем” дысідэнтаў.

Аляксандр Лукашэнка сустракаўся з Фіцо ў Мінску ў лістападзе 2016 года, калі Славакія старшынствавала ў Еўрасаюзе, і выказаў яму падзяку за “нармалізацыю адносін Беларусі і ЕС”. “Роберт Фіцо выказаў шмат добрых слоў пра Беларусь, якая, на яго думку, адрозніваецца стабільным і дынамічным развіццём”, — сцвярджала тады прэс-служба Лукашэнкі.

1 студзеня гэтага года Лукашэнка “ад імя беларускага народа і сябе асабіста” павіншаваў Пелегрыні і Фіца з нацыянальным святам — Днём стварэння Рэспублікі.

Персаналізаваныя віншаванні Лукашэнка накіраваў упершыню за апошнія некалькі гадоў: у 2022–2024 гадах віншаванні Лукашэнкі адрасаваліся “народу Славакіі”, у 2019–2021 гадах віншаванняў не было зусім, у 2018-м — было на імя тагачаснага прэзідэнта Андрэя Кіскі.

“Нягледзячы на ​​стэрэатыпы і штучныя бар’еры ў еўрапейскім рэгіёне, для нашых краін і народаў адкрыты ўсе шляхі для добразычлівых і ўзаемавыгадных адносін”, — гаварылася ў віншаванні на імя Пелегрыні.

Лукашэнка паведаміў адрасату, што мае намер развіваць “партнёрскія і дружалюбныя сувязі з Браціславай па шырокім спектры напрамкаў”. “Таму прапаную па дыпламатычных каналах у бліжэйшы час узгадніць план першачарговых крокаў па аднаўленні нашага супрацоўніцтва з галоўным акцэнтам на праекты ў галіне гандлю, інвестыцый і прамысловай кааперацыі”, – гаварылася ў пасланні.

У віншаванні на імя Фіца Лукашэнка падкрэсліў, што Беларусь арыентавана на “плённае і ўзаемавыгаднае супрацоўніцтва з дружалюбнай Славакіяй”. “Рух насустрач насуперак навязаным бар’ерам вельмі запатрабаваны ў рэгіёне. Мінск і Браціслава могуць і павінны пераканаць усіх, што непасрэдны дыялог заўсёды лепшы за канфрантацыю. Шлях няпросты, але, ацэньваючы вашыя дзеянні і выказванні, я веру, што любая справа нам пад сілу”, — звярнуўся Лукашэнка да Фіца.

“Улічваючы асабістую прыхільнасць Роберта Фіцы да захавання гістарычнай памяці аб подзвігу продкаў”, Лукашэнка, які падтрымлівае расійскую агрэсію супраць Украіны, запрасіў таго “наведаць Мінск і Брэсцкую крэпасць напярэдадні 80-годдзя вялікай перамогі ў маі 2025 года або ў іншы зручны для яго час”.

У адпаведнасці з пастановай Савета міністраў Беларусі ад 6 красавіка 2022 года Славакія як член Еўрапейскага саюза ўваходзіць у лік замежных дзяржаў, якія “ўчыняюць недружалюбныя дзеянні ў дачыненні да беларускіх юрыдычных і (або) фізічных асоб”. У жніўні і верасні мінулага года Лукашэнка і Фіца абмяняліся віншавальнымі пасланнямі з нагоды юбілеяў (70-годдзя і 60-годдзя адпаведна).

61-гадовы Дапкюнас узначальвае дыпмісію ў Вене з верасня 2020 года. Да гэтага цягам трох гадоў быў намеснікам міністра замежных спраў.