Узмацненне жорсткасці правілаў выдачы гуманітарных віз звязана з імкненнем Польшчы да бяспечнай міграцыі — дарадца Ціханоўскай

5 сакавіка, Позірк. Дэмакратычныя сілы ведаюць пра “сітуацыю са скарачэннем выдачы гуманітарных віз беларусам” у Польшчы і працягваюць працу над тым, каб суайчыннікі “не былі ізаляваныя ад Еўропы”, заявіў 5 сакавіка дарадца Святланы Ціханоўскай у пытаннях дыпламатыі Дзяніс Кучынскі.

“Пры гэтым хачу адзначыць, што Польшча нязменна дэманструе падтрымку беларусам і беларускам, якія апынуліся ў складаных абставінах. Мы разумеем пры гэтым, што рашэнне аб узмацненні жорсткасці сістэмы выдачы віз адлюстроўвае імкненне польскіх уладаў забяспечыць празрыстасць і бяспеку міграцыйных працэсаў. Таму важна, каб гуманітарныя візы ўсё ж такі выкарыстоўваліся строга па прызначэнні — для абароны людзей, якія сапраўды знаходзяцца пад пагрозай пераследу”, — сказаў Кучынскі (па відэафрагменце ў тэлеграм–канале Ціханоўскай).

Паводле слоў дарадцы дэмлідара, Польшча працягвае выдаваць візы “па запрашэннях” сваякам палітэмігрантаў, што “дазваляе сем’ям уз’яднацца і атрымаць неабходную падтрымку”.

“Мы працягваем працу над тым, каб такія механізмы дзейнічалі больш эфектыўна. Скарачэнне магчымасці для атрымання гуманітарных віз робіць яшчэ больш актуальным пытанне аб іншых краінах, дзе сёння вымушана знаходзяцца беларусы”, — адзначыў Кучынскі.

Адной з такіх краін ён назваў Грузію, якая “раней лічылася бяспечнай”, а цяпер “значная колькасць беларусаў, якія там знаходзяцца, сапраўды могуць сутыкнуцца з пагрозай дэпартацыі і экстрадыцыі”.

“Сітуацыя ў Грузіі ўскладняецца тым, што існуюць двухбаковыя пагадненні з беларускім КДБ, і гэта стварае патэнцыйныя рызыкі для пераследу беларусаў. У гэтым кантэксце важна распрацоўваць альтэрнатыўныя механізмы, якія дазволяць людзям атрымаць абарону ў іншых бяспечных краінах”, — дадаў дарадца Ціханоўскай.

Паводле яго слоў, шэнгенскую візу цяпер выдаюць амбасады Італіі, Францыі і Германіі ў Мінску, таксама дакументы можна падаць у візавыя цэнтры.

“Рэжым Лукашэнкі не дазваляе пашыраць консульскія паслугі ў Беларусі, што ўскладняе працэс, — канстатаваў Кучынскі. — Беларускія дэмакратычныя сілы пастаянна звяртаюцца да еўрапейскіх урадаў з просьбай павялічыць колькасць даступных віз, нягледзячы на сур’ёзныя перашкоды”.

5 сакавіка стала вядома, што Варшава зрабіла больш жорсткай працэдуру выдачы гуманітарных віз беларусам. Пра гэта паведаміла газета Rzeczpospolita са спасылкай на Міністэрства замежных спраў Польшчы.

Паводле даных польскага знешнепалітычнага ведамства, у 2024 годзе выдадзена 518 гуманітарных віз, а з 2020 года — больш за 53.500.

У цяперашні час, адзначыў МЗС, “гуманітарная віза выдаецца на разавай аснове і ў якасці аднаразовай нацыянальнай візы, якая гарантуе бяспечны выезд з краіны паходжання”.

“Атрыманне візы па гуманітарных меркаваннях павінна быць звязана з рэальнымі сітуацыямі, непасрэдна звязанымі з пагрозай жыццю або здароўю заяўніка і яго бліжэйшых сваякоў альбо крымінальнай адказнасцю за дзеянні, накіраваныя супраць беларускіх уладаў (у тым ліку ўдзел у акцыях пратэсту, апазіцыйная дзейнасць)”, — заявілі ў ведамстве.

Падкрэсліваецца, што заява на атрыманне такой візы, пададзеная беларускім грамадзянінам з-за межаў Беларусі, патрабуе дадатковага абгрунтавання. Можна падаць заяву на атрыманне гуманітарнай візы толькі адзін раз, Паўторная падача магчымая ў выключных, асабліва абгрунтаваных выпадках, напрыклад, непрадбачаных абставінах, якія робяць немагчымым паездку ў Польшчу на працягу тэрміну дзеяння выдадзенай візы.

Паводле праверкі візавых працэдур, якую правяло новае кіраўніцтва МЗС летась, выяўленыя злоўжыванні пры выдачы віз грамадзянам Беларусі, у тым ліку гуманітарных. Як сцвярджаецца, гэтыя візы выкарыстоўвалі ў іншых мэтах, у асноўным для паездак па Шэнгенскай зоне і перамяшчэння паміж Беларуссю і Польшчай.

Паводле слоў дэпутата парламента і старшыні парламенцкай камісіі па расследаванні візавага скандалу Марэка Совы, сітуацыя ў Беларусі ў 2020 годзе і цяпер “моцна адрозніваецца”, Лукашэнка “зламаў сваіх грамадзян”, а “рэжым выжыў”: “Таму з пункту гледжання інтарэсаў і бяспекі Польшчы павінны быць вельмі асцярожныя — мы павінны прымаць людзей, якія сапраўды рэпрэсаваныя, пасля праверкі”.

Выданне таксама прыводзіць словы кіраўніка Беларускага дома ў Варшаве (БДВ) Аляксандра Зарэмбюка, які адзначыў, што дзеючая візавая сістэма істотна абмяжоўвае дапамогу тым, хто ў ёй мае патрэбу ў Беларусі: “Польшча заўсёды выяўляла да нас вялікую салідарнасць, але сёння мы адчуваем, што гэтая дапамога стала абмежаванай”.

31 кастрычніка 2023 года Зарэмбюк сказаў “Позірку”, што з пачатку таго года па хадайніцтве Беларускага дома ў Варшаве 1.507 чалавек атрымалі польскія гуманітарныя візы, аднак з верасня працэс спыніўся.

Ён адзначыў, што ў самай дрэннай сітуацыі знаходзяцца тыя, каму трэба хутка пакінуць Беларусь. Некаторыя з рэпрэсаваных, хто знаходзіўся ў спісах Беларускага дома ў Варшаве і не атрымаў станоўчага рашэння, вымушаныя былі бегчы з Беларусі. Яны перасякалі межы ЕС нелегальна, прабіраліся праз лясы і гэтак далей, таму што мы не змаглі ім дапамагчы атрымаць візу ў Беларусі на працягу абмежаванага тэрміну.